Unia Europejska (UE) przyjęła niedawno ograniczenie dotyczące syntetycznych mikrocząstek polimerowych (SPM) lub potocznie mówiąc mikroplastików, celowo dodawanych do produktów.
Celem tego ograniczenia jest zapobieganie uwalnianiu mikroplastików do środowiska.
Ograniczenie to zakazuje sprzedaży mikroplastików jako takich, jak również produktów, do których mikroplastiki zostały celowo dodane. W uzasadnionych przypadkach odstępstwa mają zastosowanie do użytkowników, których dotyczą nowe przepisy. I chociaż istnieją odstępstwa dla użytkowników SPM, nadal wymagane są obowiązki sprawozdawcze zarówno wobec klientów, jak i organów administracji publicznej.
Komisja Europejska opublikowała przewodnik wyjaśniający dotyczący mikroplastików. Celem przewodnika jest wyjaśnienie przepisów i ułatwienie wdrożenia pozycji 78 załącznika XVII do rozporządzenia REACH (wprowadzonej rozporządzeniem Komisji (UE) 2023/2055) ograniczającym stosowanie mikrocząstek polimerów syntetycznych).
Dokument składa się z części narracyjnej (część I), zestawu pytań i odpowiedzi Q&A (część II) oraz kilku załączników (część III) z przykładami ilustracyjnymi. W części II zebrano odpowiedzi (w formie pytań i odpowiedzi) udzielonych państwom członkowskim i zainteresowanym stronom w trakcie trwającego 5 i pół roku procesu prowadzącego do przyjęcia ograniczenia w dniu 25 września 2023 r., a także w ciągu 3 miesięcy po jego przyjęciu.
Dokument został przygotowany przez służby techniczne Komisji w porozumieniu z Europejską Agencją Chemikaliów (ECHA) i państwami członkowskimi. W związku z tym nie musi on odzwierciedlać poglądów Komisji Europejskiej.
Dokument został zatwierdzony przez państwa członkowskie w drodze konsensusu, z wyjątkiem kwestii, czy artykuły z brokatem umieszczonym na ich powierzchni są objęte zakresem ograniczenia (zob. część I, sekcja 5; Część II, pytania i odpowiedzi 2.25, 17.2, 17.6, 17.7, 17.8, 19.1, 19.3; Część III, załącznik 3, A3.3), w której AT, BE, DE i NL wyraziły stanowisko, że ograniczenie ma zastosowanie do brokatu, który nie jest trwale przymocowany do powierzchni wyrobów.
Europejska Agencja Chemikaliów przedstawia propozycję ogólnounijnego ograniczenia dotyczącego niektórych substancji zawierających chrom sześciowartościowy, Cr(VI). Celem jest zmniejszenie szkodliwego wpływu tych rakotwórczych chemikaliów zarówno na pracowników, jak i społeczeństwo.
Helsinki, 29 kwietnia 2025 r. – Na wniosek Komisji Europejskiej ECHA dokonała oceny zagrożeń stwarzanych przez niektóre substancje Cr(VI) dla pracowników i społeczeństwa, a także wpływu potencjalnych ograniczeń na sytuację społeczno-gospodarczą.
Agencja doszła do wniosku, że ogólnounijne ograniczenie jest uzasadnione, ponieważ substancje Cr(VI) należą do najsilniejszych rakotwórczych substancji występujących w środowisku pracy i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. Osoby mieszkające w pobliżu zakładów przemysłowych, które uwalniają te substancje do środowiska, są również narażone na ryzyko wystąpienia raka płuc i jelit.
ECHA proponuje wprowadzenie zakazu stosowania substancji Cr(VI), z wyjątkiem następujących kategorii zastosowań, pod warunkiem spełnienia określonych limitów dotyczących narażenia pracowników i emisji do środowiska:
Formulacja mieszanin
Elektryczne powlekanie podłoża z tworzywa sztucznego
Elektryczne powlekanie podłoża metalowego
Stosowanie podkładów i innych zawiesin
Inna obróbka powierzchniowa
Dodatki funkcyjne/pomocnicze w procesach
Związki chromu(VI) są uznanymi substancjami rakotwórczymi i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia układu oddechowego, skóry i narządów wewnętrznych, zwłaszcza w środowisku pracy z długotrwałą ekspozycją.
Wpływ na przemysł Proponowane ograniczenia będą miały istotny wpływ na sektory takie jak: • Metalurgia i obróbka powierzchniowa: Zastosowanie w procesach galwanicznych i wykańczaniu metali. • Farby i pigmenty: Zastosowanie jako składniki pigmentów w powłokach. • Przemysł lotniczy i motoryzacyjny: Zastosowanie w produkcji części i ochronie przed korozją.
Przedsiębiorstwa stosujące chrom(VI) powinny rozpocząć przegląd swoich łańcuchów dostaw i identyfikację bezpieczniejszych alternatyw.
CSRD, CSDDD Komunikat prasowy Parlamentu Europejskiego – 03.04.2025 SESJA PLENARNA | Komisja Prawna (JURI)
Parlament Europejski przegłosował przesunięcie dat stosowania nowych przepisów UE dotyczących należytej staranności oraz obowiązków w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju.
Nowe zasady należytej staranności (CSDDD) nakładają na firmy obowiązek ograniczania ich negatywnego wpływu na ludzi i środowisko. Firmy objęte dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive – Dyrektywa o raportowaniu zrównoważonego rozwoju) będą musiały sporządzać raporty zgodnie z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS).
Państwa członkowskie otrzymają dodatkowy rok – do 26 lipca 2027 r. – na transpozycję przepisów do prawa krajowego.
Roczny okres przejściowy dotyczy także pierwszej grupy firm objętych przepisami, tj.:
firm z UE zatrudniających powyżej 5 000 pracowników i osiągających roczny obrót netto powyżej 1,5 mld euro,
firm spoza UE osiągających taki obrót w UE. Te firmy będą musiały stosować nowe przepisy dopiero od 2028 roku.
Taka sama data obowiązywania dotyczy również drugiej grupy:
firm z UE zatrudniających ponad 3 000 pracowników i osiągających obrót powyżej 900 mln euro,
firm spoza UE z obrotem powyżej tej wartości na rynku UE.
W przypadku dyrektywy o raportowaniu zrównoważonego rozwoju (CSRD), termin stosowania przepisów zostanie przesunięty o dwa lata dla drugiej i trzeciej grupy firm objętych regulacją.
Duże przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 pracowników będą musiały po raz pierwszy przedstawić raport dotyczący działań społecznych i środowiskowych w 2028 roku – za rok poprzedni. Małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie będą zobowiązane do raportowania rok później.
Grupa robocza Forum ds. Rozporządzenia w sprawie Produktów Biobójczych (BPRS) zatwierdziła główny projekt kontrolny dotyczący produktów biobójczych (BEF-3), który skoncentruje się na weryfikacji poprawności etykiet produktów biobójczych.
W 2025 roku inspektorzy będą sprawdzać, czy informacje zawarte na etykietach produktów biobójczych są zgodne z tym, co zostało zatwierdzone i ujęte w Charakterystyce Produktu Biobójczego (SPC). Inspektorzy mogą również kontrolować obecność oraz jakość informacji zawartych w kartach charakterystyki – tam, gdzie ich sporządzenie jest wymagane dla produktów biobójczych.
Celem projektu jest ujednolicenie egzekwowania przepisów dotyczących produktów biobójczych dostępnych na rynku UE. Projekt prowadzony jest przez podgrupę ds. BPR Forum ds. Egzekwowania Przepisów ECHA.
31 marca 2025 roku Parlament Europejski debatował, a następnie głosował nad przyjęciem rozwiązania „jedna substancja, jedna ocena”. Podejście to ma na celu zwiększenie prostoty i przejrzystości przepisów Unii Europejskiej, a także usprawnienie oceny bezpieczeństwa chemikaliów i zwiększenie dostępności danych dotyczących tej samej substancji chemicznej.
W debacie poruszono kwestie:
Stworzenia jednej, wspólnej platformy która stanowi bazę danych dotyczącą substancji chemicznych,
Zwiększenia współpracy pomiędzy różnymi podmiotami jak np. ECHA i EFSA,
Przeniesienie zadań oceny szkodliwych substancji w sprzęcie elektrycznym na Europejską Agencję Chemikaliów.
Niebawem rozpoczną się negocjacje i finalizacja tekstu prawnego, który ma zapewnić przejrzyste zasady współpracy, podział obowiązków, lepszy przepływ i dostęp do danych, a także szybsze reakcje w przypadku powstałego ryzyka stwarzanego przez chemikalia.
Podejście „jedna substancja, jedna ocena” jest częścią przyjętej strategii Unii Europejskiej w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności z 2020 roku.
Forum ds. Egzekwowania przepisów, które odpowiada za koordynację egzekwowania przepisów REACH, CLP czy produktów biobójczych, odbyło spotkanie w dniach 18-20 marca na którym omówiło szczegóły projektu REF-14. Projekt REF-14 obejmuje kontrole wymogów prawnych dotyczących poprawnej klasyfikacji, etykietowania i pakowania niebezpiecznych mieszanin i produktów chemicznych. Inspektorzy przeprowadzą kontrole produktów dostępnych na rynku Unii Europejskiej. Kontrole w szczególności obejmą produkty nikotynowe, a także kompozycje zapachowe i odświeżacze powietrza, które zawierają substancje drażniące.
Kontrole obejmą również dodatkowe wymogi określone przez zaktualizowane rozporządzenie CLP – stosowanie etykiet rozkładanych, stosowanie etykietowania cyfrowego czy stosowanie stacji napełniania.
Obecnie trwają przygotowania inspektorów oraz opracowywane są materiały przydatne inspektorom w trakcie kontroli. Kontrole u przedsiębiorców mają rozpocząć się w 2026 roku.
Poniżej znajdą Państwo materiały i informacje przydatne przedsiębiorcom, które pozwolą przygotować się do kontroli i zminimalizować ryzyko uchybienia czy kary.
Przeprowadzona przez Cefic analiza sprawozdania UE Safety Gate z 2023 r. ujawniła pilną potrzebę lepszego egzekwowania unijnych przepisów dotyczących chemikaliów, w szczególności w odniesieniu do towarów importowanych i sprzedaży internetowej. W sprawozdaniu, w którym przeanalizowano wyniki z unijnego systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach, zwrócono uwagę na gwałtowny wzrost liczby niezgodności chemicznych, co budzi obawy o bezpieczeństwo konsumentów i integralność regulacyjną.
Kluczowe wnioski:
Wzrost liczby przypadków niezgodności chemicznej: Odsetek przypadków niezgodności chemicznej w produktach wzrósł z 35% w 2022 r. do 51% w 2023 r., co sprawia, że jest to najczęściej zgłaszane ryzyko drugi rok z rzędu.
Znaczny wzrost liczby kosmetyków niezgodnych z przepisami: Główną rolę w tym trendzie odegrał 12-krotny wzrost liczby kosmetyków niezgodnych z przepisami.
Rosnąca liczba niezgodności z rozporządzeniami REACH i RoHS: W 2023 r. liczba przypadków niezgodności z rozporządzeniem REACH podwoiła się, a liczba naruszeń dyrektywy RoHS w elektronice potroiła się.
Towary importowane jako główne źródło: Niezgodność towarów importowanych z przepisami REACH prawie się podwoiła, osiągając 901 przypadków w 2023 r.
Obawy związane z substancjami zaburzającymi funkcjonowanie układu hormonalnego: Liczba produktów zawierających substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego rośnie od trzech kolejnych lat. Warto zauważyć, że 419 z 427 zarejestrowanych przypadków pochodziło spoza UE/EOG lub z nieznanych źródeł.
Wezwanie do działania:
„Wzrost liczby przypadków niezgodności z przepisami dot. chemikaliów, w szczególności w przypadku towarów importowanych i sprzedaży internetowej, podkreśla pilną potrzebę wzmocnienia egzekwowania prawodawstwa UE w zakresie chemikaliów. Biorąc pod uwagę, że ponad połowa zgłaszanych zagrożeń związanych z produktami jest obecnie związana z bezpieczeństwem chemicznym – a znaczna część pochodzi z krajów spoza UE – jasne jest, że lepszy nadzór rynku i bardziej skoordynowany nadzór we wszystkich państwach członkowskich mają zasadnicze znaczenie dla ochrony europejskich konsumentów i utrzymania integralności przepisów UE.”
– Steven Van de Broeck, dyrektor wykonawczy ds. zarządzania produktem w Cefic
Gwałtowny wzrost niezgodności chemicznej rodzi pytania o to, czy tendencja ta jest krótkoterminową anomalią, czy też głębszym problemem wymagającym bardziej rygorystycznych środków egzekwowania przepisów. Cefic podkreśla znaczenie ukierunkowanych działań w zakresie egzekwowania prawa i wzmocnionego nadzoru, w szczególności w odniesieniu do towarów importowanych i sprzedaży internetowej, w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów i zgodności z przepisami w całej UE.
W dniu 23 maja 2024 wszedł w życie europejski akt dotyczący surowców krytycznych, dotyczący zasobów i zasad pozyskiwania kluczowych surowców chemicznych o charakterze strategicznym. Głównym celem aktu jest zapewnienie, aby do 2030 roku europejskie wydobycie, przetwarzanie, recykling surowców zaspokajały odpowiedni poziom zapotrzebowania w Unii Europejskiej.
W oparciu o przedstawiony akt Komisja Europejska sporządziła wykaz projektów dotyczących wydobycia, przetwarzania, recyklingu i zastępowania surowców krytycznych. Wykaz został poddany konsultacjom z: Radą ds. Surowców Krytycznych składającą się z państw członkowskich i z Parlamentem Europejskim. Na skutek rozmów Komisja przyjęła wykaz 47 projektów mających na celu zwiększenie dostępności surowców oraz zdywersyfikowanie łańcucha dostaw. Dzięki tym projektom UE będzie w stanie w pełni spełnić swoje cele w zakresie wydobycia, przetwarzania i recyklingu litu i kobaltu do 2030 r., przy jednoczesnym osiągnięciu znacznych postępów w odniesieniu do grafitu, niklu i manganu. Ponadto inne projekty strategiczne dotyczące magnezu i wolframu przyczynią się do zwiększenia odporności unijnego przemysłu obronnego, który opiera się na wykorzystaniu tych materiałów.\
Oczekuje się, że łączna wartość inwestycji kapitałowych w 47 projektów strategicznych wyniesie 22,5 mld euro. Projekty zakładają możliwość skorzystania z uproszczonych przepisów dotyczących pozwoleń, a także skrócenie czasu ich wydawania do 15 lub 27 miesięcy (obecnie wydawanie pozwoleń trwa nawet 10 lat).
Pod koniec lata Komisja ogłosi nowe zaproszenie do składania wniosków dotyczących projektów strategicznych dotyczących surowców krytycznych.
Rozporządzenie Komisji (UE) 2025/351 zmienia kilka istniejących regulacji UE dotyczących materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, w tym rozporządzenie (UE) nr 10/2011 dotyczące materiałów plastikowych oraz rozporządzenie (UE) 2022/1616 dotyczące tworzyw sztucznych z recyklingu. Wprowadza również zmiany do rozporządzenia (WE) nr 2023/2006 w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej, koncentrując się na tworzywach sztucznych pochodzących z recyklingu oraz kontroli jakości w produkcji.
Wymogi dotyczące czystości
Substancje stosowane w produkcji tworzyw sztucznych muszą spełniać wysokie standardy czystości. Powinny odpowiadać swojej tożsamości, zawierać jedynie minimalne ilości substancji dodawanych nieintencjonalnie (NIAS) i przechodzić ocenę ryzyka. Substancje te muszą:
spełniać określone specyfikacje lub ograniczenia,
przejść ocenę toksykologiczną,
zapewniać, że limity migracji nie są przekraczane.
Dokumentacja potwierdzająca czystość substancji musi być dostępna dla właściwych organów.
Naturalne substancje, takie jak materiały UVCB (substancje o nieznanym lub zmiennym składzie, produkty złożonych reakcji chemicznych lub materiały biologiczne), mogą być stosowane w ich oryginalnej postaci, pod warunkiem że nie zawierają substancji zmieniających ich tożsamość.
Substancje biobójcze
Substancje biobójcze dopuszczone na mocy rozporządzenia (UE) nr 528/2012 dla kategorii produktowej 4 (produkty stosowane w obszarze żywności i pasz) mogą być stosowane jako dodatki do materiałów plastikowych przeznaczonych do kontaktu z żywnością, stanowiąc wyjątek od unijnej listy zatwierdzonych substancji.
Tworzywa sztuczne z recyklingu i wielokrotnego użytku
Tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu mogą być stosowane w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, pod warunkiem spełnienia rygorystycznych wymagań, w tym właściwego procesu zbierania oraz zgodności z limitami migracji.
W przypadku materiałów przeznaczonych do wielokrotnego kontaktu z żywnością ich konstrukcja musi zapobiegać zwiększonej migracji substancji z upływem czasu.
Nowe wymogi dotyczące etykietowania
Rozporządzenie wprowadza nowe zasady etykietowania, w tym instrukcje zapobiegające pogorszeniu jakości i niewłaściwemu użytkowaniu produktów wielokrotnego użytku.
Dodatkowo materiały, które jeszcze nie miały kontaktu z żywnością, muszą zawierać instrukcje użytkowania, określające ograniczenia dotyczące rodzaju żywności, czasu kontaktu, temperatury lub warunków podgrzewania.
Przepisy krajowe mogą określać limity migracji dla materiałów, które nie są objęte tym rozporządzeniem.
„Pakiet rozwiązań dla przemysłu chemicznego zwiększy konkurencyjność europejskiego przemysłu chemicznego i zapewni prostszy system rejestracji, oceny i udzielania zezwoleń w odniesieniu do chemikaliów, a także zapewni jasne przepisy w odniesieniu do „wiecznych chemikaliów”. Ukierunkowany przegląd przepisów UE dotyczących chemikaliów (rozporządzenia REACH) przyczyni się do uproszczenia przepisów dla przemysłu chemicznego bez uszczerbku dla bezpieczeństwa i ochrony środowiska.” https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/clean-industrial-deal_en
Oczekujemy, że szczegóły dotyczące rozporządzenia REACH zostaną przekazane latem 2025 r., a tekst prawny będzie dostępny we wrześniu 2025 r. Treść i szczegóły rewizji rozporządzenia REACH planujemy zaprezentować na konferencji REACH 2025, która odbędzie się w Polsce, w Katowicach-Chorzowie w dniach 22-23 września 2025 r.
