Zharmonizowana klasyfikacja i oznakowanie (CLH) jest kluczowym aspektem przepisów dotyczących bezpieczeństwa chemicznego. Ma na celu zapewnienie spójnej identyfikacji zagrożeń stwarzanych przez substancje i mieszaniny chemiczne w różnych jurysdykcjach. Stanowi istotną część Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS), który został opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych w celu promowania bezpiecznej gospodarki chemicznej na całym świecie.
Znaczenie CLH
Podstawowym celem zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania jest ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez dostarczanie jasnych i spójnych informacji na temat zagrożeń chemicznych. Jest to szczególnie istotne w kontekście handlu światowego, w którym chemikalia są transportowane i wykorzystywane za granicą. Dzięki standaryzacji sposobu informowania o zagrożeniach chemicznych CLH minimalizuje ryzyko wypadków i zwiększa bezpieczeństwo w miejscu pracy.
Kluczowe elementy CLH
- Klasy zagrożenia: Chemikalia są klasyfikowane w różnych klasach zagrożenia, w tym wyróżnia się: zagrożenia fizyczne (np. łatwopalność, wybuchowość), zagrożenia dla zdrowia (np. rakotwórczość, szkodliwy wpływ na rozrodczość) i zagrożenia dla środowiska (np. toksyczność dla organizmów wodnych).
- Piktogramy: GHS nakazuje stosowanie standardowych piktogramów na etykietach w celu wizualnego informowania o zagrożeniach. Symbole te są powszechnie rozpoznawalne, co pomaga w natychmiastowej identyfikacji zagrożeń.
- Hasła ostrzegawcze: Etykiety muszą zawierać słowa ostrzegawcze, takie jak „Niebezpieczeństwo” lub „Ostrzeżenie”, aby wskazać powagę zagrożeń.
- Zwroty wskazujące środki ostrożności: Zapewnione są jasne instrukcje dotyczące bezpiecznego obchodzenia się, przechowywania i utylizacji substancji chemicznej. Dzięki temu użytkownicy mają niezbędne informacje w celu ograniczenia ryzyka.
Ramy regulacyjne
W Unii Europejskiej proces CLH jest regulowany przez rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania (CLP), które jest zgodne z GHS. Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) odgrywa kluczową rolę w tym procesie, prowadząc bazę danych zharmonizowanych klasyfikacji substancji budzących poważne obawy.
Właściwy organ państwa członkowskiego (MSCA) wraz z producentem, importerem lub dalszym użytkownikiem substancji ma możliwość przedłożenia Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) wniosku w sprawie harmonizacji klasyfikacji i oznakowania (CLH). Może się to zdarzyć w trzech scenariuszach:
- Gdy substancja jest sklasyfikowana jako: substancja rakotwórcza, mutagenna lub działająca szkodliwie na rozrodczość (CMR) lub jako działająca uczulająco na drogi oddechowe.
- W przypadku gdy istnieje uzasadniona potrzeba klasyfikacji substancji na poziomie UE w odniesieniu do innych kategorii zagrożeń.
- Włączenie jednej lub większej liczby nowych kategorii zagrożeń do istniejącej klasyfikacji, jak określono powyżej.
Jedynie organy państw członkowskich są upoważnione do:
- Rewizji istniejących zharmonizowanych pozycji dla każdej substancji objętej rozporządzeniem CLP.
- Zmian, gdy substancja jest klasyfikowana jako składnik aktywny w środkach biobójczych lub środkach ochrony roślin.
