Substancje MOCS znajdują swoją definicję w nowym rozporządzeniu CLP dotyczącym klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin chemicznych. Zgodnie z definicją zawartą w akcie prawnym:
multi-constituent substance – to substancja zawierająca więcej niż jeden składnik.
Substancje zaliczane do MOCS, to substancje:
- zawierające co najmniej jeden składnik podstawowy oraz zidentyfikowane zanieczyszczenia lub dodatki,
- substancje wieloskładnikowe,
- substancje o nieznanym lub zmiennym składzie (UVCB).
Klasyfikacja MOCS
Nowy artykuł 5.3. rozporządzenia CLP wyjaśnia zasady klasyfikacji substancji zawierających więcej niż jeden składnik. Według Komisji celem wprowadzenia tych zasad jest zapewnienie, że MOCS są odpowiednio sklasyfikowane w oparciu o powagę zagrożeń związanych ze znanymi składnikami.
Substancje zawierające więcej niż jeden składnik będą oceniane zarówno na podstawie informacji dostępnych dla znanych składników oraz na podstawie informacji dla substancji MOCS. Z toksykologicznego punktu widzenia substancje MOCS są podobne do mieszanin składających się z dwóch lub więcej substancji chemicznych, w związku z tym metody klasyfikacji i oznakowania substancji MOCS będą podobne do zasad klasyfikacji mieszanin chemicznych.
Klasyfikację dla MOCS opartą na danych dotyczących znanych składników przyjmuje się, jeżeli substancje składowe wykazują:
- działanie mutagenne na komórki rozrodcze,
- działanie rakotwórcze,
- szkodliwy wpływ na rozrodczość,
- zaburzenia układu hormonalnego dla zdrowia ludzkiego,
- zaburzenia układu hormonalnego dla środowiska,
oraz dla substancji:
- trwałych, mobilnych i toksycznych (PMT),
- trwałych, wykazujących zdolność do bioakumulacji i toksycznych (PBT),
- bardzo trwałych i bardzo mobilnych (vPvM),
- bardzo trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB),
W takiej sytuacji nawet jeżeli sama substancja MOCS nie wykazuje żadnej z powyższych właściwości, ale zawiera składniki należące do wspomnianych kategorii w odpowiednich stężeniach powyżej progu klasyfikacji, to należy wziąć je pod uwagę celem ustalenia ogólnej klasyfikacji MOCS.
Przykład: Jeżeli substancja MOCS zawiera rakotwórczy składnik powyżej określonego poziomu stężenia, cała substancja MOCS powinna zostać sklasyfikowana jako substancja rakotwórcza.
Rozporządzenie CLP nie nakłada obowiązku przeprowadzania nowych badań na zwierzętach. Klasyfikacja powinna odbywać się na podstawie obecnie dostępnych danych, z wykorzystaniem oceny ciężaru dowodu.
Wyłączenie dla ekstraktów roślinnych
Nowa klauzula wypracowana przez firmy branżowe pozwala na zwolnienie z klasyfikacji w szczególnych przypadkach. Klauzula może mieć zastosowanie dla ekstraktów roślinnych niemodyfikowanych chemicznie, włączając w to olejki eteryczne. Zapis ten chroni europejskich producentów olejków eterycznych, jeśli dane naukowe wykazują, że klasyfikacja olejku eterycznego na podstawie poszczególnych składników nie jest uzasadniona naukowo.
Klasyfikacje substancji: https://ekotox.pl/karta-charakterystyki/clp/klasifikacja-substancji/