Harmonizacja srebra w ramach rozporządzenia w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania (CLP) jest szczególnie istotną zmianą regulacyjną, która wnosi konsekwencje dla różnych gałęzi przemysłu. Wraz z przyjęciem zharmonizowanej klasyfikacji, producenci, dystrybutorzy i użytkownicy produktów zawierających srebro muszą przestrzegać zaktualizowanych klasyfikacji dotyczących bezpieczeństwa i zagrożeń, aby zapewnić spójne oznakowanie i obchodzenie się z tą substancją chemiczną w całej Unii Europejskiej.
Klasyfikacja CLP
Rozporządzenie CLP (rozporządzenie (WE) nr 1272/2008) egzekwuje ogólnounijną klasyfikację i oznakowanie chemikaliów zgodnie z Globalnie Zharmonizowanym Systemem (GHS). Standaryzuje identyfikację zagrożeń i informacje dotyczące bezpieczeństwa substancji, w tym zagrożeń dla zdrowia, środowiska i zagrożeń fizycznych. W ramach tego systemu srebro musi teraz opierać się na spójnej i jednoznacznie ustalonej klasyfikacji, a także podlega określonym zasadom dotyczącym etykietowania oraz informowania o stwarzających zagrożeniach czy środkach ostrożności.
Harmonizacja srebra zgodnie z klasyfikacją CLP: kluczowe zmiany
- Klasyfikacja zagrożeń dla środowiska: Srebro zostało sklasyfikowane ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na środowisko wodne. Biorąc pod uwagę jego szerokie zastosowanie i potencjał bioakumulacji w ekosystemach wodnych, zharmonizowana klasyfikacja potwierdza długoterminowe negatywne działanie dla organizmów wodnych. Klasyfikacja ta obejmuje zagrożenia związane z ostrą i przewlekłą toksycznością dla środowiska wodnego.
W zależności od postaci (np. azotan srebra, związki srebra) może wymagać zastosowania określonych klasyfikacji zagrożeń, które mogą obejmować kategorie takie jak ostra dla środowiska wodnego 1 lub toksyczność przewlekła dla środowiska wodnego 1.
- Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i oznakowanie: Zharmonizowana klasyfikacja wymaga, aby produktom zawierającym srebro towarzyszyły określone zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia, takie jak ” Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne” i ” Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.”. Zwroty na etykietach mają na celu informowanie użytkowników o bezpiecznych praktykach utylizacji i ograniczaniu narażenia dla środowiska, pomagając zapobiegać gromadzeniu się srebra w zbiornikach wodnych.
- Bezpieczeństwo i środki ostrożności: Zharmonizowana klasyfikacja wprowadza również znormalizowane środki ostrożności. Mogą one obejmować instrukcje dotyczące bezpiecznego obchodzenia się, właściwej utylizacji i środków ochrony osobistej dla osób pracujących ze związkami srebra lub produktami zawierającymi znaczne ilości srebra. Takie środki mają na celu zminimalizowanie zagrożeń zarówno dla ludzi, jak i środowiska.
Rozporządzenie (UE) 2024/2564 stanowiące podstawę wyżej wspomnianych zmian stosuje się od dnia 1 maja 2026 r. Od 9 lipca 2024 r. substancje i mieszaniny mogą być jednak klasyfikowane, oznakowane i pakowane zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem.
Implikacje dla kluczowych branż
Harmonizacja srebra zgodnie z klasyfikacją CLP ma wpływ na wiele branż i interesariuszy w całej UE, w tym:
- Producenci: Firmy produkujące srebro lub jego związki muszą aktualizować karty charakterystyki i etykiety, aby spełnić nowe wymagania, co potencjalnie zwiększa koszty związane z przestrzeganiem przepisów, ale zwiększa też bezpieczeństwo.
- Ochrona środowiska i zdrowia: Wpływ srebra na środowisko wodne stał się głównym celem ze względu na możliwość spowodowania długotrwałych szkód dla środowiska. Branże zajmujące się wydobyciem znacznych ilości srebra muszą obecnie wdrażać praktyki mające na celu ograniczenie uwalniania srebra do systemów wodnych, pomagając w ten sposób zapobiegać zanieczyszczeniu ekosystemów.
- Importerzy i dystrybutorzy: Będą również musieli dostosować swoje praktyki do zharmonizowanej klasyfikacji. Zmiana ta oznacza bardziej rygorystyczne kontrole i aktualizacje w łańcuchu dystrybucji, aby zapewnić, że wszystkie etykiety, zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i instrukcje dotyczące środków ostrożności spełniają nowo ustanowione standardy.
Pytanie, które się nasuwa – Nano srebro
Pomimo dowodów naukowych przedstawionych RAC w trakcie procesu opiniotwórczego, powinno istnieć wyraźne rozróżnienie między srebrem metalicznym (zarówno w formach masowych stałych, jak i sproszkowanych) a nanosrebrem. Ostatnie badania naukowe potwierdzają potrzebę zróżnicowania wpływu tych form srebra na zdrowie. W związku z tym srebro metaliczne (masywne i sproszkowane) nie powinno podlegać tej samej zharmonizowanej klasyfikacji skutków reprodukcyjnych lub działania toksycznego na narządy docelowe (STOT RE) jak nanosrebro. – Na podstawie stanowiska Europejskiej Federacji Metali Szlachetnych.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202402564