(26 lutego 2025 r., Bruksela)
Plan na rzecz konkurencyjności i dekarbonizacji UE
Cytując słowa wypowiedziane przez przewodniczącą Komisji EU Ursulę von der Leyen: “Europa jest nie tylko kontynentem innowacji przemysłowych, ale także kontynentem produkcji przemysłowej. Popyt na czyste i zielone produkty jednak wyhamował, a część inwestycji przeniosła się do innych regionów. Wiemy, że na drodze naszych europejskich przedsiębiorstw wciąż stoi zbyt wiele przeszkód, począwszy od wysokich cen energii, a skończywszy na nadmiernych obciążeniach regulacyjnych. Porozumienie na rzecz czystego przemysłu ma na celu przecięcie więzów, które nadal powstrzymują nasze przedsiębiorstwa, i stworzenie jasnego uzasadnienia biznesowego dla Europy.”
“Komisja podejmuje również działania mające na celu zwiększenie skuteczności naszego otoczenia regulacyjnego przy jednoczesnym ograniczeniu przeszkód biurokratycznych dla przedsiębiorstw. Dzisiejsze rezultaty są wynikiem aktywnej współpracy z liderami branży, partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim w kontekście deklaracji antwerpijskiej w sprawie Europejskiego Ładu Przemysłowego oraz prowadzonych przez Komisję Europejską dialogów na temat czystej transformacji.”
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_550
Główne elementy Czystego Ładu Przemysłowego
Energia w przystępnej cenie
Przystępna cenowo energia jest podstawą konkurencyjności. Aby obniżyć rachunki za energię dla przemysłu, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, a jednocześnie wspierać przejście na gospodarkę niskoemisyjną, Komisja przyjęła plan działania w sprawie przystępnej cenowo energii, aby:
- Przyspieszyć wprowadzanie czystej energii i elektryfikację;
- Zakończyć budowę wewnętrznego rynku energii z fizycznymi połączeniami międzysystemowymi ;
- Efektywniej wykorzystać energię i zmniejszyć zależności od importowanych paliw kopalnych.
Zwiększenie popytu na czyste produkty
Akt o dekarbonizacji przemysłu ma zwiększyć popyt na czyste produkty, wyprodukowane w UE poprzez wprowadzenie kryteriów zrównoważonego rozwoju, odporności i kryteriów posługiwania się hasłem “wyprodukowano w Europie”.
W 2026 r. Komisja dokona również przeglądu ram zamówień publicznych, aby wprowadzić kryteria zrównoważonego rozwoju, odporności i europejskich preferencji w zamówieniach publicznych w sektorach strategicznych.
Finansowanie czystej transformacji
W ramach Czystego Ładu Przemysłowego uruchomione zostanie ponad 100 mld euro na wsparcie czystej produkcji w UE. Komisja ma:
- przyjąć nowe ramy pomocy państw UE w ramach Czystego Ładu Przemysłowego, co miałoby przyspieszyć zatwierdzania wniosków w sprawie finansowania na rozwój energii ze źródeł odnawialnych, dekarbonizację przemysłu i zapewnienie wystarczających zdolności produkcyjnych w zakresie czystych technologii;
- wzmocnienić fundusz innowacyjny i zaproponować bank dekarbonizacji przemysłu, którego celem jest finansowanie w wysokości 100 mld euro, w oparciu o dostępne środki z funduszu innowacyjnego i dodatkowych dochodów wynikających z części systemu handlu emisjami, a także przeglądu InvestEU;
- ogłosić specjalne zaproszenie do składania wniosków w ramach programu „Horyzont Europa” w celu pobudzenia badań naukowych i innowacji w tych obszarach;
- zmienić rozporządzenie “InvestEU” w celu zwiększenia kwoty gwarancji finansowych, które InvestEU może udzielić w celu wsparcia inwestycji. To z kolei uruchomi do 50 mld euro na wdrożenie czystych technologii, czystą mobilność i ograniczenie ilości odpadów.
Obieg zamknięty i dostęp do materiałów
Surowce krytyczne mają kluczowe znaczenie dla naszej branży. UE musi zapewnić dostęp do takich materiałów i zmniejszyć zależność od nierzetelnych dostawców. Włączenie obiegu zamkniętego do strategii dekarbonizacji ma kluczowe znaczenie dla jak najlepszego wykorzystania ograniczonych zasobów UE. W tym celu Komisja ma:
- ustanowić mechanizm umożliwiający europejskim przedsiębiorstwom zrzeszanie się i agregowanie popytu na surowce krytyczne;
- utworzyć Unijne Centrum Surowców Krytycznych w celu wspólnego zakupu surowców w imieniu zainteresowanych przedsiębiorstw, co przyniesie korzyści na dużej skali i zapewni większą dźwignię w negocjowaniu lepszych cen i warunków;
- przyjąć w 2026 r. akt o gospodarce o obiegu zamkniętym, aby przyspieszyć transformację w obiegu zamkniętym i zapewnić efektywne wykorzystanie rzadkich materiałów, zmniejszyć nasze globalne zależności i stworzyć wysokiej jakości miejsca pracy. Celem jest, aby do 2030 r. 24% materiałów pochodziło z obiegu zamkniętego.
Działanie na skalę globalną
UE bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje wiarygodnych partnerów na arenie międzynarodowej. Oprócz obowiązujących i nowych umów handlowych Komisja:
- uruchomi pierwsze partnerstwa na rzecz czystego handlu i inwestycji w celu dywersyfikacji łańcuchów dostaw i zawierania wzajemnie korzystnych umów;
- zapewni bezpieczeństwo i odpornoś gospodarczą przemysłu UE w obliczu globalnej konkurencji i niepewności geopolitycznej za pomocą szeregu instrumentów ochrony handlu i innych instrumentów;
- uprości i wzmocni mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla, który jest narzędziem UE służącym ustalaniu uczciwej ceny dwutlenku węgla emitowanego podczas produkcji towarów wysokoemisyjnych.
Unia umiejętności i wysokiej jakości miejsca pracy
Siła robocza w UE musi posiadać umiejętności niezbędne do wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, w tym umiejętności w zakresie czystych technologii, cyfryzacji i przedsiębiorczości.
Komisja ustanowi Unię Umiejętności, która będzie inwestować w pracowników, rozwijać nowe umiejętności i tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy.
Program Erasmus+ wzmocni programy kształcenia i szkolenia w celu rozwoju wykwalifikowanej i zdolnej do dostosowania się siły roboczej oraz rozwiązania problemu niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej w kluczowych sektorach, dzięki finansowaniu w wysokości do 90 mln euro.
Czysty Ład Przemysłowy skupi się również na horyzontalnych czynnikach niezbędnych dla konkurencyjności gospodarki, w tym:
- ograniczeniu biurokracji,
- pełnym wykorzystaniu skali jednolitego rynku,
- promowaniu wysokiej jakości miejsc pracy,
- lepszej koordynacji polityk na szczeblu unijnym i krajowym.
https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/clean-industrial-deal_en
Więcej informacji: https://ekotox.pl/zarzadzanie-chemikaliami/
https://ekotox.pl/surowce-krytyczne/
