Centrum Ekotoksykologiczne oferuje kompleksowe usługi w wypełnianiu obowiązków wynikających z Rozporządzenia CLP i REACH. Oferujemy pomoc przy klasyfikacji i oznakowaniu substancji i mieszanin lub produktów, tworzeniu kart charakterystyki i wykonywaniu wymaganych zgłoszeń.
Zapraszamy do kontaktu:
E-mail: ekotoks(at)ekotoks.pl; Tel: +48 32 202 90 34 ; skype: ekotox.polska
Rozporządzenie CLP uwzględniło wszystkie klasy zagrożenia substancji i mieszanin chemicznych zaczerpnięte z GHS. Jednakże w ramach klas zagrożenia nie uwzględniono niektórych kategorii zagrożenia, ponieważ nie odpowiadały one kategoriom niebezpieczeństwa wyszczególnionym w DSD. Eksportując towar do krajów spoza UE należy jednak rozważyć uwzględnienie tych kategorii.
Nowe klasy zagrożenia – 2023
20 kwietnia 2023 r. weszło w życie Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2023/707
z dnia 19 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 w odniesieniu
do klas zagrożenia oraz kryteriów klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji
i mieszanin, które to wprowadza nowe klasy zagrożenia:
- Zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego (ED) w odniesieniu dla zdrowia ludzi (HH);
- Zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego (ED) w odniesieniu do środowiska (ENV);
- Właściwości substancji trwałych, wykazujących zdolność do bioakumulacji
i toksycznych (PBT) lub bardzo trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność
do bioakumulacji (vPvB); - Właściwości substancji trwałych, mobilnych i toksycznych (PMT) lub bardzo trwałych, bardzo mobilnych (vPvM).
Terminy dla nowych klasyfikacji substancji:
Dla nowych substancji wprowadzanych do obrotu klasyfikacja i oznakowanie według rozporządzenia (UE) 2023/707 obowiązuje od dnia 1 maja 2025 r. Dla substancji wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 maja 2025 r. klasyfikacja i oznakowanie według rozporządzenia (UE) 2023/707 obowiązuje od dnia 1 listopada 2026 r.
Dla nowych mieszanin wprowadzanych do obrotu klasyfikacja i oznakowanie według rozporządzenia (UE) 2023/707 obowiązuje od dnia 1 maja 2026 r. Dla mieszanin wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 maja 2026 r. klasyfikacja i oznakowanie według rozporządzenia (UE) 2023/707 obowiązuje od dnia 1 maja 2028 r.
NOWE ZWROTY WSKAZUJĄCE RODZAJ ZAGROŻENIA – ELEMENTY OZNAKOWANIA:
| Klasa zagrożenia i kod kategorii | Kod zwrotu określającego zagrożenie | Zwrot określający zagrożenie |
| ED HH kat. 1 | EUH380 | Może powodować zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego u ludzi |
| ED HH kat. 2 | EUH381 | Podejrzewa się, że powoduje zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego u ludzi |
| ED ENV kat. 1 | EUH430 | Może powodować zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego w środowisku |
| ED ENV kat. 2 | EUH431 | Podejrzewa się, że powoduje zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego w środowisku |
| PBT | EUH440 | Akumuluje się w środowisku i organizmach żywych, w tym u ludzi |
| vPvB | EUH441 | W znacznym stopniu akumuluje się w środowisku i organizmach żywych, w tym u ludzi |
| PMT | EUH450 | Może powodować długotrwałe i rozproszone zanieczyszczenie zasobów wodnych |
| vPvM | EUH451 | Może powodować bardzo długotrwałe i rozproszone zanieczyszczenie zasobów wodnych |
Klasy i kategorie zagrożenia CLP
| Zagrożenia fizyczne |
| Materiały wybuchowe (Materiały wybuchowe niestabilne, podklasy: 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5 i 1.6) |
| Gazy łatwopalne (kategorie 1A (w tym gazy chemicznie niestabilne (kategorie A i B) i gazy piroforyczne *), 1B i 2) |
| Aerozole (kategorie 1, 2 i 3) |
| Gazy utleniające (kategoria 1) |
| Gazy pod ciśnieniem (gaz sprężony, gaz skroplony, gaz skroplony schłodzony, gaz rozpuszczony) |
| Substancje ciekłe łatwopalne (kategorie 1, 2 i 3) |
| Substancje stałe łatwopalne (kategorie 1 i 2) |
| Substancje i mieszaniny samoreaktywne (typy A, B, C, D, E, F i G) |
| Substancje ciekłe piroforyczne (kategoria 1) |
| Substancje stałe piroforyczne (kategoria 1) |
| Substancje i mieszaniny samonagrzewające się (kategorie 1 i 2) |
| Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z wodą uwalniają gazy łatwopalne (kategorie 1, 2 i 3) |
| Substancje ciekłe utleniające (kategorie 1, 2 i 3) |
| Substancje stałe utleniające (kategorie 1, 2 i 3) |
| Nadtlenki organiczne (typy A, B, C, D, E, F i G) |
| Substancje powodujące korozję metali (kategoria 1) |
| Odczulone materiały wybuchowe |
| Zagrożenia dla zdrowia |
| Toksyczność ostra (kategorie 1, 2, 3 i 4) |
| Działanie żrące/drażniące na skórę (kategorie 1, 1A, 1B, 1C i 2) |
| Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy (kategorie 1 i 2) |
| Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę (kategoria 1, podkategorie 1A i 1B) |
| Działanie mutagenne na komórki rozrodcze (kategorie 1A, 1B i 2) |
| Rakotwórczość (kategoria 1A, 1B i 2) |
| Działanie szkodliwe na rozrodczość (kategoria 1A, 1B i 2) oraz dodatkowa kategoria określająca wpływ na laktację lub szkodliwe oddziaływanie na dzieci karmione piersią |
| Działanie toksyczne na narządy docelowe (STOT) – narażenie jednorazowe (kategorie 1 i 2 oraz kategoria 3 obejmująca wyłącznie skutki narkotyczne i działanie drażniące na drogi oddechowe) |
| Działanie toksyczne na narządy docelowe (STOT) – narażenie wielokrotne (kategorie 1 i 2) |
| Zagrożenie spowodowane aspiracją (kategoria 1) |
| Zagrożenie dla środowiska |
| Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego (narażenie ostre kategoria 1, narażenie przewlekłe kategorie 1, 2, 3 i 4) |
| Dodatkowe zagrożenia |
| Stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej (kategoria 1) |
Zharmonizowana klasyfikacja substancji chemicznych
Zharmonizowane klasyfikacje dla substancji ujętych w wykazie w załączniku I do DSD zostały przełożone na nowe klasyfikacje zgodne z CLP. Wszystkie zharmonizowane klasyfikacje, zarówno te poprzednio obowiązujące w ramach z DSD, jak i nowo wprowadzone na mocy rozporządzenia CLP, zawarto w tabeli 3 w części 3 załącznika VI do rozporządzenia CLP – dotyczy wyłącznie substancji.
Stosowanie zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania substancji (o ile istnieje) jest obowiązkowe. Mają ją obowiązek stosować wszyscy dostawcy tej samej substancji, tj. producenci substancji, importerzy substancji lub mieszanin, wytwórcy lub importerzy materiałów wybuchowych lub wyrobów, w odniesieniu do których REACH przewiduje rejestrację lub zgłoszenie, dalsi użytkownicy, w tym formulatorzy (produkujący mieszaniny) oraz dystrybutorzy.
Zharmonizowana klasyfikacja może obejmować specyficzne stężenia graniczne (SSG), współczynnik mnożnikowy (współczynnik M) lub oszacowaną toksyczność ostrą (ATE).
Pojęcia używane w odniesieniu do klasyfikacji i oznakowania
| Najważniejsze pojęcia stosowane w rozporządzeniu CLP | |
| Stwarzająca zagrożenie | Substancja lub mieszanina spełniająca kryteria dotyczące zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych, zagrożeń dla zdrowia lub środowiska, określona w załączniku I do rozporządzenia CLP, jest substancją stwarzającą zagrożenie (art. 3 CLP). |
| Klasa/kategoria zagrożenia | Charakter / stopień zagrożenia wynikającego z właściwości fizycznych, zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska (art. 2 ust. 1 i 2 CLP). |
| Zwrot określający zagrożenie | Zwroty określające zagrożenie opisują rodzaj zagrożeń wywoływanych przez daną substancję lub mieszaninę, w tym, w odpowiednich przypadkach, stopień zagrożenia (art. 2 ust. 5 CLP) Na przykład H315: Działa drażniąco na skórę. |
| Mieszanina | Mieszanina lub roztwór składający się z dwóch lub większej liczby substancji (art. 2 ust. 8 CLP). |
| Piktogram | Układ graficzny zawierający znak i inne elementy graficzne, takie jak: obramowanie, wzór lub kolor tła, w celu przekazania określonych informacji o danym zagrożeniu (art. 2 ust. 3 CLP). |
| Zwrot wskazujący środki ostrożności | Opis zalecanego środka lub środków służących zmniejszeniu szkodliwych skutków lub zapobieganiu im, wynikających z narażenia na substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie podczas jej stosowania (art. 2 ust. 6 CLP) Na przykład P102: Chronić przed dziećmi. |
| Hasło ostrzegawcze | Hasła „Niebezpieczeństwo” lub „Uwaga” są używane w celu wskazania stopnia zagrożenia (art. 2 ust. 4 CLP). |
| Substancja | Pierwiastek chemiczny i jego związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, z wszelkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości oraz wszelkimi zidentyfikowanymi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu, wyłączając rozpuszczalniki, które można oddzielić bez wpływu na stabilność i skład substancji (art. 2 ust. 7 CLP). |
| Dostawca | Każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny, lub też mieszaninę (art. 2 ust. 26 CLP). |
Klasyfikacja
Obowiązek dokonywania klasyfikacji wynika z dwóch aktów prawnych: rozporządzenia CLP i rozporządzenia REACH.
Klasyfikacja substancji / mieszanin wynikająca z rozporządzenia CLP
(art. 4 ust. 1 CLP): Będąc producentem, importerem lub dalszym użytkownikiem substancji chemicznych lub mieszanin, które mają zostać wprowadzone do obrotu, należy klasyfikować te substancje lub mieszaniny przed wprowadzeniem ich do obrotu, niezależnie od ilości wyprodukowanej, importowanej lub wprowadzonej do obrotu. Należy zwrócić uwagę, że obowiązek ten dotyczy także niektórych materiałów wybuchowych (zob. sekcja 2.1 załącznika I do CLP).
Klasyfikacja wynikająca z rozporządzenia REACH
(art. 4 ust. 2 CLP): Będąc producentem lub importerem, należy również klasyfikować substancje, których nie wprowadza się do obrotu, jeżeli podlegają one obowiązkowi rejestracji lub zgłoszenia zgodnie z art. 6, 9, 17 lub 18 rozporządzenia REACH. Powyższe obejmuje klasyfikację monomerów, półproduktów wyodrębnianych w miejscu wytwarzania, transportowanych półproduktów oraz substancji stosowanych w ramach działalności badawczo-rozwojowej ukierunkowanej na produkt i proces produkcji (PPORD).
Klasy zagrożenia do celów klasyfikacji zostały wyszczególnione w częściach 2-5 załącznika I do CLP.
Należy zwrócić uwagę, że:
- wytwórca wyrobu, który spełnia wymogi definicji materiału wybuchowego określonej w sekcji 2.1 załącznika I do CLP jest zobowiązany do klasyfikowania, oznakowania i pakowania tych wyrobów zgodnie z CLP przed wprowadzeniem ich do obrotu (art. 4 ust. 8 CLP).
- dystrybutor (w tym osoba prowadząca handel detaliczny) może posłużyć się klasyfikacją substancji lub mieszaniny, ustaloną zgodnie z tytułem II CLP przez innego uczestnika łańcucha dostaw, na przykład zawartą w karcie charakterystyki (art. 4 ust. 5 CLP). Dystrybutor musi jednak zapewnić, że wszelkiego rodzaju oznakowanie i pakowanie substancji lub mieszaniny jest zgodne z tytułami III i IV CLP (art. 4 ust. 4 CLP).
- dalszy użytkownik (w tym formulator mieszanin lub reimporter substancji lub mieszanin) może posłużyć się klasyfikacją substancji lub mieszaniny, ustaloną zgodnie z tytułem II CLP przez uczestnika łańcucha dostaw, na przykład zawartą w karcie charakterystyki, pod warunkiem, że nie zmienia składu chemicznego tej substancji lub mieszaniny (art. 4 ust. 6 CLP). Ponadto dalszy użytkownik musi zapewnić, że wszelkiego rodzaju (ponowne) oznakowanie i (ponowne) pakowanie substancji lub mieszaniny jest zgodne z tytułami III i IV CLP (art. 4 ust. 4 CLP).
Wykaz klasyfikacji substancji / mieszanin i oznakowania
Wykaz klasyfikacji i oznakowania na stronie internetowej ECHA zawiera klasyfikację zharmonizowaną na szczeblu UE (tabela 3 w części 3 załącznika VI do CLP) oraz klasyfikację substancji przedstawioną przez producentów i importerów w ich zgłoszeniach C&L lub dokumentacjach rejestracyjnych REACH. Dla tej samej substancji może funkcjonować kilka klasyfikacji, na przykład ze względu na odmienny skład, postać lub stan fizyczny substancji wprowadzanej do obrotu.
Klasa zagrożenia, a dodatkowe obowiązki
| Klasa (kategoria) zagrożenia | Zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci | Wyczuwalne dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie |
| Toksyczność ostra (kategorie 1-3) | x | x |
| Toksyczność ostra (kategoria 4) | x | |
| STOT narażenie jednorazowe (kategoria 1) | x | x |
| STOT narażenie jednorazowe (kategoria 2) | x | |
| STOT narażenie powtarzane (kategoria 1) | x | x |
| STOT narażenie powtarzane (kategoria 2) | x | |
| Działanie żrące na skórę (kategorie 1A, 1B, 1C) | x | x |
| Działanie uczulające na drogi oddechowe (kategoria 1) | x | |
| Zagrożenie spowodowane aspiracją (kategoria 1) Z wyjątkiem substancji lub mieszanin w postaci aerozolu lub w szczelnym pojemniku z rozpylaczem, pod warunkiem, że nie są zaklasyfikowane do innej klasy zagrożenia podlegającej przepisom w zakresie CRF lub TWD | x | x |
| Działanie mutagenne na komórki rozrodcze (kategoria 2) | x | |
| Rakotwórczość (kategoria 2) | x | |
| Działanie szkodliwe na rozrodczość (kategoria 2) | x | |
| Gazy łatwopalne (w tym gazy chemicznie niestabilne) (kategorie 1 i 2; kategorie A i B) | x | |
| Substancje ciekłe łatwopalne (kategorie 1 i 2) | x | |
| Substancje stałe łatwopalne (kategorie 1 i 2) | x |
Jeżeli nie wiesz od czego rozpocząć poprawne zarządzanie chemikaliami skontaktuj się z nami, lub zacznij od audytu identyfikującego Twoją pozycję w łańcuchu dostaw. W celu zrozumienia poszczególnych obowiązków wynikających z przepisów chemicznych zapraszamy na indywidualne szkolenia, a także krótkie webinaria.
