Zharmonizowana klasyfikacja srebra w ramach rozporządzenia CLP stanowi istotną zmianę regulacyjną, która ma wpływ na różne sektory przemysłu. Wraz z przyjęciem zharmonizowanej klasyfikacji, producenci, dystrybutorzy oraz użytkownicy produktów zawierających srebro muszą teraz przestrzegać zaktualizowanych wymogów dotyczących bezpieczeństwa i klasyfikacji zagrożeń. Ma to na celu zapewnienie spójnego oznakowania i postępowania z tą substancją chemiczną w całej Unii Europejskiej. Oto przegląd tego, co obejmują wprowadzone zmiany.
Opis klasyfikacji CLP
Rozporządzenie CLP (Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008) reguluje klasyfikację i oznakowanie chemikaliów w UE zgodnie z Globalnym Zharmonizowanym Systemem (GHS). Standaryzuje ono identyfikację zagrożeń i informacje dotyczące bezpieczeństwa dla substancji, uwzględniając zagrożenia dla zdrowia, środowiska oraz zagrożenia fizyczne. W ramach tego systemu srebro musi być oznakowane zgodnie z określonymi protokołami, które eliminują wcześniejsze niespójności w klasyfikacji.
Harmonizacja klasyfikacji srebra: Kluczowe zmiany
- Klasyfikacja zagrożeń dla środowiska: Srebro zostało sklasyfikowane ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na środowisko wodne, biorąc pod uwagę jego szerokie zastosowanie i potencjał bioakumulacji. Zharmonizowana klasyfikacja podkreśla długotrwałe zagrożenie, jakie srebro stanowi dla organizmów wodnych. Klasyfikacja ta obejmuje zagrożenia związane z ostrą i przewlekłą toksycznością dla środowiska wodnego.
W zależności od formy substancji (np. azotan srebra, związki srebra) mogą być wymagane szczególne klasyfikacje zagrożeń, takie jak Aquatic Acute 1 czy Aquatic Chronic 1 (te kategorie odnoszą się do ostrej i przewlekłej toksyczności dla środowiska wodnego).
- Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i oznakowanie: Zharmonizowana klasyfikacja wymaga, aby produktom zawierającym srebro towarzyszyły określone zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia, takie jak “Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne” oraz „Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Tego typu oznaczenia mają na celu informowanie użytkowników o zasadach bezpiecznego postępowania z odpadami i ograniczenie ekspozycji środowiska, aby zapobiec akumulacji srebra w zbiornikach wodnych.
- Bezpieczeństwo i środki ostrożności: Zharmonizowana klasyfikacja wprowadza także standaryzowane środki ostrożności, obejmujące instrukcje dotyczące bezpiecznego postępowania, właściwego usuwania odpadów oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej dla osób pracujących z produktami zawierającymi srebro. Takie działania mają na celu zminimalizowanie ryzyka dla ludzi i środowiska.
Rozporządzenie (UE) 2024/2564 stanowiące podstawę tych zmian, zacznie obowiązywać od 1 maja 2026 r. Jednak substancje i mieszaniny mogą być klasyfikowane, oznakowane i pakowane zgodnie z nowymi przepisami już od 9 lipca 2024 r.
Wpływ na sektory w przemyśle
Harmonizacja klasyfikacji srebra zgodnie z CLP ma wpływ na wiele branż i interesariuszy w UE, w tym:
- Producenci: Firmy produkujące srebro lub jego związki muszą aktualizować karty charakterystyki i etykiety, aby spełnić nowe wymagania, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami, ale jednocześnie zwiększa bezpieczeństwo.
- Ochrona środowiska i zdrowia: Wpływ srebra na organizmy wodne stał się kluczowym zagadnieniem ze względu na jego potencjalne długotrwałe oddziaływanie na środowisko. Branże stosujące duże ilości srebra muszą teraz wdrożyć praktyki ograniczające emisję tej substancji do systemów wodnych.
- Importerzy i dystrybutorzy: Będą oni również musieli dostosować swoje praktyki do zharmonizowanej klasyfikacji. Zmiany te oznaczają konieczność bardziej rygorystycznych kontroli i aktualizacji w w łańcuchu dystrybucji, aby zapewnić, że wszystkie etykiety, zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i instrukcje dotyczące środków ostrożności spełniają nowo ustanowione standardy.
Kwestia nanosrebra
Pomimo dowodów naukowych przedstawionych Komitetowi ds. Oceny Ryzyka (RAC) podczas procesu opiniowania, konieczne jest jasne rozróżnienie między metalicznym srebrem (zarówno w formie masywnej, jak i sproszkowanej) a nanosrebrem. Ostatnie badania naukowe wskazują na potrzebę odrębnego podejścia do oceny wpływu zdrowotnego tych form srebra. W związku z tym metaliczne srebro (masywne i proszkowe) nie powinno być objęte tą samą zharmonizowaną klasyfikacją dotyczącą efektów reprodukcyjnych czy toksyczności narządowej (STOT RE), co nanosrebro.
- Na podstawie stanowiska Europejskiej Federacji Metali Szlachetnych.
